‘Hoe gaat het met je?’ Een simpele vraag die je waarschijnlijk regelmatig aan iemand stelt. Bij HopeAlive is dit dé vraag waar het allemaal om draait. HopeAlive biedt als los onderdeel van De Hoop informele zorg en nazorg door middel van telefonisch contact met (oud-)cliënten van De Hoop. “Zij weten hoe je je voelt als je uit behandeling komt en weer op eigen benen mag gaan staan.”
Aan het woord is Nelly (71). Een paar jaar geleden werd ze opgenomen bij Crosspoint, de detoxkliniek van De Hoop. Ze kampte met een alcoholverslaving. “Het drinken was er bij mij heel erg ingesleten. Ik had het in eerste instantie niet door dat het zo problematisch was. Ik zat dagelijks aan de wijn en toen ik op een keer zag dat de wijn op was, was mijn eerste gedachte meteen: ‘dan moet ik zo gelijk nieuwe halen!’. En toen dacht ik: dit wil ik niet.” Met hulp van haar zoon en dochter en twee heel trouwe vriendinnen lukt het Nelly om het drinken af te bouwen tot één derde van haar dagelijks gebruik. Het laatste stukje deed ze bij De Hoop.
Baat het niet…
“Toen ik na een verblijf van ruim vijf weken bij Crosspoint terug zou gaan naar huis werd mij gevraagd of ik het op prijs zou stellen dat een medewerker van HopeAlive mij zou bellen”, vertelt Nelly. Ze zei gelijk ‘ja’. “Baat het niet, dan schaadt het niet. Je hebt zo’n ingrijpende periode meegemaakt en je gaat ook weer een spannende periode tegemoet. En als ik het niets vond, kon ik er altijd weer mee stoppen.”
Band opbouwen
Inmiddels heeft ze al een aantal jaar lang eens in de paar weken telefonisch contact met HopeAlive. Elke keer met dezelfde persoon, want HopeAlive vindt het belangrijk dat je een band kunt opbouwen. Eén van de bellers is Kicky (29). Ze kent beide kanten van de lijn. Ooit werd ze zelf gebeld door HopeAlive, toen ze uit behandeling kwam voor haar verslaving. Later liep ze er stage. Ze mocht haar kennis en ervaring in gaan zetten om andere (oud-)cliënten te ondersteunen en te bemoedigen.
(H)erkenning
Kicky: “Ervaringsdeskundigen kunnen dicht in de buurt komen van emotie- en gedachtenherkenning van degene die je belt. Je weet hoe het voelt, dus je kunt op een gelijkwaardige manier aansluiten bij de mensen die je belt. Het is fijn dat mensen daardoor ook erkenning krijgen voor wat ze voelen, voor wat het met ze doet”. Nelly knikt instemmend. “Toen ik klaar was met mijn behandeling, dacht ik weleens: ‘ben ik nu de enige die me zo voelt nu ik terug ben?’ Ik had ook heel erg het gevoel dat ik aangekeken werd, ik was namelijk de ex-verslaafde. Door mijn gesprekken met HopeAlive leerde ik dat ik niet alleen was met mijn gedachten. Dat zie ik ook echt als meerwaarde van ervaringsdeskundigheid. Zij weten hoe je denkt en hoe jij je voelt.” Kicky vult aan: “Het kan een gevoel van eenzaamheid met zich meebrengen. Jij tegen de wereld. Het voelt als een gevecht.” “Het is ook iets wat je niet kunt uitleggen aan de buitenwereld. Ze snappen niet wat er in jouw lichaam en hoofd gebeurt”, zegt Nelly.
Ongevraagde adviezen
Nelly vertelt over de periode waarin ze net klaar was met haar behandeling. “Je moet in die periode stevig in je schoenen staan”, begint ze. “Je probeert je gewone leven weer op te pakken. In het begin krijg je nog complimenten van je omgeving: ‘wat ben je toch sterk!’ en ‘wat goed dat je hulp gezocht hebt!’. Maar ondertussen krijg je ook veel ongevraagde adviezen over wat je wel en niet moet doen. Er wordt veel voor je ingevuld.” Voorbeelden heeft Nelly er genoeg. “’Je moet niet naar feestjes gaan, want de verleiding is te groot om te gaan drinken’, of: ‘zou je dat wel doen?’, ‘ben je niet te vroeg uit therapie gegaan?’. Toen ik voor mijn man moest gaan zorgen werd er ook weleens gezegd: ‘weet je wel zeker dat je dat nu kan?’. Als je dan onzeker zou zijn, zou je zo weer om kunnen vallen. En daardoor terugvallen in je verslaving.” Ze trekt haar schouders op. “Het is allemaal heel goed bedoeld, maar het is niet helpend.” Ze glimlacht. “Iets te veel liefde misschien.”
"Door mijn gesprekken met HopeAlive leerde ik dat ik niet alleen was met mijn gedachten." - Nelly
Betutteling
In de gesprekken met HopeAlive kwam Nelly geen betutteling tegen. Ze durfde zich open te stellen. Kicky snapt dat. “Zo heb ik het ook ervaren toen ik zelf gebeld werd na mijn behandeling. Je hebt altijd dagen dat het wat minder gaat. En als ik dan een keer mijn dag niet had, durfde ik dat niet tegen mijn naasten te zeggen, want dan zouden ze denken: ‘oh help, dadelijk krijgt ze een terugval!’. Zoiets kun je wel bespreken met iemand van HopeAlive, want die schiet niet zo snel in de stress.” Nelly knikt hevig. “Ja, precies! Exact! Wat dat betreft zijn er dingen die je dan beter tegen een ‘vreemde’ van HopeAlive kunt zeggen, dan tegen je naaste.” Kicky vult aan: “Je merkt echt bij het bellen dat sommige mensen bang zijn voor de reactie van hun naaste en dan blij zijn dat ze het aan jou kunnen vertellen”.
Er zijn
Belangrijke ingrediënten voor HopeAlive zijn liefde, aandacht, begrip en een luisterend oor. Mensen hebben allemaal begrip nodig. Iedereen wil serieus genomen worden, iedereen wil dat er naar ze geluisterd wordt. “Als iemand in het gesprek aangeeft: ‘ik heb zo’n trek, ik verlang zo terug naar het middel waar ik verslaafd aan ben geweest’, dan weet ik als ervaringswerker hoe dat voelt. En doordat ik dat gevoel ken, is de ander niet meer zo alleen met zijn gevoel”, legt Kicky uit. Ze vertelt hoe zo’n telefoongesprek kan gaan. “Ik vraag altijd op een losse en informele manier hoe iemand zijn dag is. Als ik iemand bel waarvan ik weet dat diegene een hond heeft en graag wandelt, vraag ik: ‘heb je nog met de hond gelopen?’. Op die manier weet ik dat iemand eruit is geweest. Als dat niet zo is, zijn dat vaak signalen dat het wat minder gaat met iemand. Daar speel ik dan op in door aan te bieden om een dag, of een week later nog even terug te bellen. Vaak krijg ik daar positieve reacties op en geeft iemand aan dat die dat erg fijn vindt.”
Zwaar
HopeAlive heeft nu zo’n 180 ‘belgasten’, zoals ze hen noemen. Bij het verdelen van de belgasten onder de bellers, kijken ze naar de problematiek die iemand heeft, om op die manier zoveel mogelijk aan te sluiten bij degene die ze gaan bellen. “Dat kan ook zwaar zijn”, vertelt Kicky. “Als je te maken krijgt met dingen waar je zelf mee te maken hebt gehad, kan het je extra raken en of zelfs onderuit halen. Daar moet je voor waken. Daarom is het belangrijk dat je zelf minstens een jaar uit behandeling bent en al een jaar clean bent. Ik heb een keer een mevrouw aan de telefoon gehad die ik eerst heel lang niet te pakken kreeg. Toen ik haar uiteindelijk sprak, was dat op een moment dat ze het heel moeilijk had. Ze omschreef hoe ze zich voelde, hoe wanhopig ze zich voelde. Ze vertelde me dat ze ’s ochtends al drugs gebruikte omdat ze de dag anders niet aankon. Dat trof me heel erg, omdat het exact was wat ik zelf kon voelen. Dat raakte me. Je kunt je zo goed invoelen hoe dat moet zijn, hoe erg het is.”
Belangrijk
De problematiek die de bellers van HopeAlive in de gesprekken tegenkomen, zijn door de jaren heen heftiger geworden. Waar HopeAlive ooit begonnen is als manier om als oud-cliënten onderling herinneringen op te halen aan de tijd van behandeling, heeft het zich sinds de laatste jaren ontwikkeld tot een belangrijke manier van informele nazorg. Inmiddels legt HopeAlive ook contact met oud-cliënten die een ambulant traject hebben afgerond. De bellers van HopeAlive worden elke twee weken toegerust door middel van een training.
Het komt weer goed
Voor Nelly heeft HopeAlive in elk geval een belangrijke rol gespeeld. “Rondom mijn verslaving stuitte ik met regelmaat op onbegrip. ‘Hoe heb jij dat toch zo ver laten komen?’ ‘Had je dan niet door dat je je sociale contacten verwaarloosde, dat je je totaal anders ging gedragen?’ En dan zijn daar de mensen van HopeAlive, die weten dat je dat allemaal echt niet door had! Die weten van de slapeloze nachten tijdens het afkicken en lang daarna, waarin je zielsgraag zou willen dat je de tijd terug kon draaien. En dat je je zo hulpeloos kunt voelen omdat je dingen die gebeurd zijn echt niet meer kunt herinneren. Dat je nu pas ziet wat een impact jouw verslaving heeft gehad op je dierbaren en vrienden. Bij HopeAlive weten ze dat en kunnen ze uit hun ervaring troosten: ‘kop op, geef mensen de tijd, niet overhaasten, het komt echt wel weer goed’!”
