Het verhaal van Patrick
Patrick is een succesvol ondernemer en leeft tot zijn 37e heel gezond. Maar tijdens de economische crisis verandert alles. Hij raakt verslaafd. Als hij een aantal jaren daarna bijna verdrinkt, besluit hij zijn leven om te gooien.
Patrick vertelt: “Vanaf mijn jeugd stond in rapporten: ‘Patrick kan zich moeilijk concentreren, Patrick is snel afgeleid.’ Dat het een trauma was, is een te zwaar woord. Maar ik vormde voor mezelf de waarheid: omdat ik anders ben, ben ik dom. Niemand heeft dat ooit gezegd, maar ik zat in niveauleesgroepjes en kreeg bijles, dus ik moest wel dom zijn. Dat kan een kind behoorlijk vormen. Ik had ADD, maar daar had in die tijd niemand van gehoord. Door die ADD kon ik mij moeilijk concentreren. Het was altijd druk in mijn hoofd.” Na de basisschool gaat Patrick naar het individueel lager onderwijs. “We hadden een kleine klas en kregen extra aandacht. Ik zat tussen allemaal kinderen waar iets mee was, maar ik wilde me niet met hen identificeren. We moesten onze tassen in de pauze in een rek leggen. Ik legde mijn tas altijd in rek 1c of 1d, want dat waren de normale klassen.
Compenseren
Patrick probeert zijn eigen weg te zoeken: “Ik ben gaan compenseren. Ik moest altijd de beste zijn. Ik ging stage lopen bij een aquariumbedrijf en werd uiteindelijk de bedrijfsleider. Ik nam de rijschool van mijn vader over. Hij zei: ‘Hou het klein; groter betekent niet gemakkelijker.’ Maar ik ben de grootste van Gorinchem geworden, met heel hard werken en de juiste mensen om me heen. Ik had zes instructeurs in dienst. De administratie was wel een rommeltje: die zat in een schoenendoos. In 2008 kwam de financiële crisis. De leerlingen gingen minder rijden of stelden rijlessen helemaal uit. De instructeurs maakten minder uren dan waarvoor ze aangenomen waren. Het bedrijf begon te wankelen.”
Cocaïne
In die tijd krijgt Patrick interesse in cocaïne. Hij legt uit: “Ik zat in een burn-out en had een depressie, zonder dat ik het wist. Ik kwam toevallig in aanraking met cocaïne en dat hield me staande. Ik weet nog dat ik de eerste keer dacht: ‘Het geeft een fijn gevoel, maar ik snap niet dat mensen hier verslaafd aan raken.’ Ik wist dat mensen het gebruiken als ze uitgaan, maar ik werd er juist rustig van. Ik had het gevoel dat ik meer orde had in mijn hoofd. Ik zag opeens weer zonnige toekomstmogelijkheden.”
Kliniek
Patrick gaat één keer per week cocaïne gebruiken. “Dat werd al snel om de dag, toen dagelijks, toen meerdere keren per dag. In het bedrijf ging het nog redelijk. Ik had vrij veel contant geld van leerlingen. Daar rekende ik eens per week mee af bij de dealer. Maar zakelijk zakte ik verder weg en ik ging steeds meer gebruiken. Een jaar later zat ik voor het eerst in de kliniek, in Limburg.” Patrick kiest bewust voor een kliniek ver weg: “Ik was ‘wereldberoemd’ in Gorinchem en omstreken. Ik wilde het stilhouden. Ik was eigenlijk ook niet vrijwillig in de kliniek. Iemand had me betrapt en drong erop aan dat ik eerlijk was, anders zou zij het aan mijn vriendin vertellen. Ik was er zelf niet van overtuigd dat ik verslaafd was. Ik dacht dat ik kon stoppen als ik wilde.”
"Ik was er zelf niet van overtuigd dat ik verslaafd was. Ik dacht dat ik kon stoppen als ik wilde.”
Functie
In de kliniek leert Patrick veel. “Ik ben erachter gekomen dat verslaving een functie had voor mij. De verslaving hielp een tijdje om met een moeilijke situatie om te gaan. Maar als de situatie voorbij is, is de verslaving er nog. Ik heb in de kliniek veel onderzoeken gehad en er werd ADD vastgesteld. Ik kreeg Ritalin. Dat was een hele verandering: het maakte me rustiger, zonder de verdoving van cocaïne.” Patrick doorloopt de kliniek in acht weken. “Ik was zogezegd genezen. Maar binnen vierentwintig uur kwam ik mijn dealer tegen. ‘Ben je er helemaal vanaf?’ vroeg hij. Ik zei ja. En hij zei: ‘Ik heb een nieuwe leverancier, met goed spul. Probeer maar.’ Ik dacht: ‘Het komt nooit meer zo ver als de vorige keer’. Ik geloofde dat ik gecontroleerd kon gebruiken. Maar binnen mum van tijd zat ik op drie gram per dag. Dat kostte honderdtwintig euro. Je gaat gekke dingen doen, risico’s nemen. Ik zei tegen een leerling dat ze haar examengeld maar vast moest betalen, zodat ze sneller aan de beurt was met afrijden. In werkelijkheid moest ik mijn dealer betalen. Ik wilde haar thuis afzetten, voordat ik hem ging betalen, maar er was niet genoeg tijd. Daarom liet ik haar wachten op de parkeerplaats waar ik met hem had afgesproken. Zij zag me in de spiegel bij hem instappen en ze kende hem. De volgende dag belde ze me: ‘Ik denk dat wij eerlijk moeten zijn.’ Ik heb haar nog van alles wijs proberen te maken, maar ze zei: ‘Ik geloof er geen bal van.’”
"Ik geloofde dat ik gecontroleerd kon gebruiken. Maar binnen mum van tijd zat ik op drie gram per dag."
Vernederend
Patrick keert terug naar dezelfde kliniek. “Deze keer was ik na zeven weken klaar. Ik zat in een gemengde groep en leerde iemand kennen. De verliefdheid leidde me totaal af van het doel waarvoor ik daar kwam.” Daarna blijft hij wel een aantal maanden clean. “Mijn bedrijf zat tegen een faillissement aan, maar ik heb een schikking getroffen met de Belastingdienst en schuldeisers. Een aantal auto’s werd geveild. Ik reed rond met een aanhanger waar een sticker op zat met ‘beslaglegging’. Dat was vernederend. Ik werd opnieuw bevestigd in het gevoel dat ik dom was. Al mijn aannames over mezelf leken waar te zijn. Terugkijkend zeg ik: ik heb kwaliteiten, maar ik ben niet overal goed in. Ik had de boekhouding en administratie moeten uitbesteden. Toen ik een creditcard aanvroeg, moest ik bij de bank de jaarcijfers laten zien. Die waren er niet. Dat vond de bankdirecteur zorgelijk, dus mijn krediet werd beperkt. Het bedrijf werd overgenomen door het personeel. Dat heb ik zelf begeleid. Ik kwam in loondienst bij ze. Ze deden het helemaal anders en daar kon ik niet mee omgaan. Dus ging ik weer gebruiken. Uiteindelijk hebben ze in het bedrijf het vertrouwen in me opgezegd. Ik werd ontslagen.”
Zwaar
Zelfs de dealers zeggen het vertrouwen in Patrick op. “In het begin mocht ik één keer per week betalen. Maar ze wisten dat het slecht ging. Ik moest per keer gaan betalen. Je gaat over tot dingen die je normen en waarden voorbij gaan. Mijn vrienden en kennissen hadden me al laten vallen. Alleen mijn ouders en mijn broers waren over en die hebben het zwaar met me gehad. Ik deed alles om contant geld voor drugs te hebben. Ik schaamde me zo voor wat ik ze aandeed. Bij de NA (narcotics anonymous: een zelfhulpgroep voor verslaafden – red.) zeiden ze: ‘Iedere verslaafde die niet stopt met gebruik, volgt drie stappen: inrichtingen, gevangenissen en de dood.’ Daar ben ik het mee eens.”
Vijftien minuten
Patrick probeert weer te gaan werken. “Ik ben franchisenemer bij een rijschool geworden. Ik vond het een geweldige kans en was vastbesloten die te grijpen. Maar er was weer veel contant geld. Dat was mijn trigger. In die tijd zag ik het EO-programma De Verandering. Er kwam iemand in beeld die gegrepen was door de hand van God en van het ene op het andere moment clean was. Ik geloofde zelf niet echt. Ik bad alleen voor het eten en kwam met kerst in de kerk. Maar ik riep: ‘Dat wil ik ook.’ Dat heb ik geweten! Ik reed op een avond naar huis, in de regen, op een donker landweggetje. Er viel iets van de stoel, ik wilde het oprapen, en toen voelde ik opeens de auto schudden. Ik zag de berm en toen de sloot. Ik deed de binnenverlichting aan en zag water naar binnen sijpelen. Ik dacht: ‘Je hebt vijftien minuten totdat je doodgaat.’ Ik zei: ‘God, als U bestaat mag U zich nu tonen. Dan zal ik voor altijd in U geloven.’ Ik deed het raam open. Er kwam een grote golf water naar binnen. Ik wilde naar buiten, maar er zat niet genoeg ruimte tussen het raam en de oever om erdoor te kunnen. Ik zag mijn leven aan mij voorbijflitsen, precies zoals ze altijd zeggen. En ik zag een beeld van mijn ouders, die in een aula zaten voor mijn uitvaart. Maar ik ben er nog. Er was niet genoeg ruimte, maar op de een of andere manier stond ik opeens toch buiten.”
Ik zei: ‘God, als U bestaat mag U zich nu tonen. Dan zal ik voor altijd in U geloven.’
Nadenken
Na zijn confrontatie met de dood gaat Patrick nadenken. “Ik was de rijschool kwijt, ik had geen geld en geen huis, mijn vriendin kon er niet meer tegen en had de relatie verbroken. Ik had al inrichtingen gezien en ik had steeds meer te maken met Justitie. Volgens de NA restte nu alleen nog de dood. Ik ging op internet op zoek naar hulp. Ik kon naar een kliniek in Thailand, Diamond Rehab. De zorgverzekeraar betaalde het. Bizar eigenlijk, want het was al de derde opname. Ik moest alleen de reis betalen. Ik kwam op internet ook bij De Hoop uit. Ik had ambulante hulp van ze, maar ik wist niet dat er ook een kliniek was. Ik wist inmiddels wel waar het bij mij foutging: ná de behandeling. Daarom vroeg ik De Hoop of ik na de kliniek in Thailand bij De Hoop naar de afdeling PkBW (Postklinische Behandeling met Wonen – red.) mocht. Ze twijfelden, omdat je daar gewoonlijk heen gaat na een behandeling bij De Hoop. Maar ik had al geboekt voor Thailand.”
Thailand
Patrick vertrekt naar Thailand zonder dat er een besluit is genomen. “Ik kreeg van anderen het geld voor mijn ticket en ik droeg tweedehands kleding van mijn broers. De kliniek werd gerund door een Nederlander, Theo de Vries. Het terrein was anderhalf voetbalveld groot en er stonden zeventien camera’s om in de gaten te houden wat wij deden. Het was heel confronterend. Onderdeel van de twaalf stappen-methode is toegeven dat je leven onbeheersbaar is geworden en dat je er geen controle meer over hebt. Theo vroeg me of ik dat kon voelen. Iedere verslaafde zegt dan: ‘Ja, maar…’. Ik ook. Hij zei dat ik daarmee op moest houden, dat ik eens moest gaan luisteren naar mensen die verder waren dan ik. Ik ging weer emoties voelen, verdriet voor de mensen die ik pijn had gedaan. Het was de moeilijkste tijd uit mijn verslaafde leven.”
Wortel
Terug in Nederland kan Patrick na een tijdje naar PkBW. “Ik heb er een jaar gewoond. Ik was al clean, maar bij De Hoop ben ik de diepte ingegaan, ben ik gaan zien waarom ik verslaafd was geraakt. Ik ging altijd tot het maaiveld, maar nu tot de wortel. Ik ben ook in aanraking gekomen met de Interne Opleidingsschool Ervaringsdeskundigheid. Voordat ik naar Thailand ging, had ik in een kringloopwinkel een christelijk boek gekocht. Ik wist niet welke ik moest kiezen, dus ik heb met mijn ogen dicht een willekeurig boek gepakt. Het was ‘Doelgericht Leven’, van Rick Warren. Er stonden zulke ware dingen in, zoals dat God zwakke mensen gebruikt om anderen te helpen. Ik wilde anderen helpen die nog worstelden met hun verslaving. Daarom heb ik de opleiding ervaringsdeskundige gedaan. Het heeft me veel inzichten gebracht. Je wordt nog dieper geconfronteerd met je leven. Je wordt echt met je snufferd op de feiten gedrukt. Het was niet gemakkelijk, maar wel iets wat ik nodig had.”
Woongemeenschap
Na het jaar bij PkBW gaat Patrick niet terug naar Gorinchem. “Ik hoorde dat er bij De Hoop een woongemeenschap kwam voor verslaafden die langer in herstel zijn, maar er nog niet klaar voor zijn om naar buiten te gaan. Ze kunnen samen leven en elkaar zo nodig corrigeren. Ook dat heeft me veel goeds gebracht. Inmiddels heb ik een bewindvoerder en zit ik in de schuldsanering. Ik kan me nu richten op een toekomst als ervaringsdeskundige. Ik wil mensen begeleiden in de grootste uitdaging: als je met je koffertje weer de kliniek uit stapt. Je familie en vrienden hebben torenhoge verwachtingen, je gaat naar de schuldsanering en ontdekt hoe hoog je schuld inmiddels is… Voor je het weet ben je weer verslaafd! Ik weet hoe het werkt. Ik spreek de taal van de verslaafde.”
Schamen
Patricks relatie met God is in de laatste jaren verdiept. “Ik kan me er nog om schamen. Ik heb Hem aangenomen op mijn diepste moment, maar langzaam kwam er weer twijfel: ‘Was het toch toeval in die sloot? Was er meer ruimte dan ik dacht?’ Ik schaamde me in het begin ook om te vertellen dat ik christen ben. Maar God blijft me naar zich toetrekken. Ik ben nog nooit zo lang clean geweest als nu en dat komt door God. Ik vertel mijn verhaal en laat het aan de luisteraar over wat die ermee doet. Door mijn werk als ervaringsdeskundige blijf ik ook zien waar ik vandaan kwam en waar ik nooit meer naar toe wil. Dat lukt me alleen in een leven met God.”