“Je haar is elke keer weer langer!” Pensionaris Henk van Soest (69) begroet dtp’er Aslan Otto (50) met een brede lach. De mannen beginnen meteen met elkaar te praten, terwijl om hen heen de machines van De Hoop Drukkerij zoemen en ratelen. Jaren geleden deed Aslan een werkervaringstraject bij De Hoop Drukkerij en was Henk zijn begeleider.
Overal waar je kijkt in de drukkerij zie je beweging en hoor je geluid. Medewerkers lopen haastig heen en weer tussen grote apparaten die stukken papier uitspuwen, bezorgers rijden steekwagens vol dozen naar buiten. In het kantoor werken ontwerpers aan de opmaak van een kleurrijke flyer en zitten groepjes mensen folders in te pakken. Overal wordt Henk vrolijk begroet. In zijn functie als praktijkopleider dtp begeleidde Henk elk jaar drie tot vier cliënten. Hij werkte vanaf 1995 tot zijn pensioen in 2020 bij de drukkerij en komt nog regelmatig langs. Henk: “Ik word altijd weer blij van de geur van inkt. Bovendien voel ik me erg trots als ik Aslan bezig zie. Hij is nu geen cliënt meer, maar een volwaardig medewerker van de drukkerij.”
“Dit is een plek waar mensen helemaal in hun waarde worden gelaten.”
Werk en dagritme
De Hoop Drukkerij biedt al jarenlang werkervaringsplekken en dagbesteding aan mensen die worstelen met verslaving of psychische problemen. Werk en dagritme leveren een positieve bijdrage aan hun genezingsproces. De deelnemers kunnen op een veilige manier wennen aan een gezond dagritme en het functioneren in de maatschappij. Ze krijgen hun gevoel van eigenwaarde terug, ontdekken hun talenten en genieten ervan om weer onder de mensen te zijn. Bij de drukkerij werken cliënten van De Hoop, maar ook anderen uit Dordrecht en omgeving. Dankzij deze dagbesteding ervaren zij meer zingeving of kunnen ze stappen zetten naar een baan die bij hen past.
Onder het kruis
Henk en Aslan lopen naar de smalle kantine, de enige rustige plek in het drukkersbedrijf. Henk wijst naar een Bijbel die op tafel ligt. “Hier doen we altijd de dagopening. We lezen de Bijbel en bidden samen. In deze drukkerij werken we samen met collega’s uit verschillende christelijke richtingen. Dat was zo toen ik begon in 1995 en dat is vandaag de dag nog steeds zo. Die mix van verschillende stromingen maakt helemaal niet uit. Je vindt elkaar onder het kruis van Christus. Dat is iets dat we altijd hebben vastgehouden met elkaar.”
Deze kantine is ook de plek waar Aslan met Henk en zijn andere collega’s vierde dat hij in vaste dienst was genomen voor 28 uur in de week. De beide mannen kunnen zich dat moment nog goed herinneren. “Natuurlijk was er gebak”, zegt Aslan met een brede glimlach. “Dat was een bijzonder moment. Ik voelde me gezien en gewaardeerd. We hebben een heel mooi team met elkaar. Dit is een plek waar mensen helemaal in hun waarde worden gelaten. We zijn een professioneel bedrijf. Deadlines en stress hebben we hier ook. Maar we zorgen dat die druk niet bij de cliënten terecht komt, zodat zij zich op hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. Je wordt totaal niet gepusht.”
“Het was echt overleven. Ik trok de werkelijkheid niet, dus creëerde ik een fantasiewereld.” - Aslan
Vastgelopen
Aslan ervoer zelf hoe belangrijk zo’n veilige plek is, toen hij in 2011 bij De Hoop Drukkerij begon met zijn werkervaringstraject. Hij heeft een chronische depressie en een obsessieve-compulsieve stoornis (OCD). “Dit is een angststoornis”, legt Aslan uit. “Dat betekent dat je heel angstig bent voor de wereld om je heen en dat je die angst onder controle probeert te houden met tics en dwanggedachtes. Ik kon niet goed functioneren in de normale wereld. Als kind ben ik veel gepest en dat is altijd blijven hangen in mijn hoofd. Ik kon niet goed omgaan met mijn emoties, ik was als een kind in een volwassen lichaam. Het was echt overleven. Ik trok de werkelijkheid niet, dus creëerde ik een fantasiewereld. In de jaren voordat ik bij De Hoop kwam heb ik op andere plekken therapie gehad. Een tijd lang ging het beter. Na een mislukte relatie takelde ik emotioneel af en viel ik weer terug in oude gedachtepatronen en ongezond gedrag. Ik wilde dit keer graag naar De Hoop, omdat ik hier veel positieve verhalen over had gehoord. Ik was helemaal vastgelopen toen ik bij De Hoop binnenkwam. Ik dacht dingen die niet klopten. Ik geloofde bijvoorbeeld dat het leven tegen mij was. Als dingen verkeerd gingen, dacht ik dat het expres gebeurde om mij te straffen. Dan kon ik ontzettend kwaad worden.”
"Ik gunde het je zo ontzettend dat je het leven anders zou ervaren.” - Henk
Telefoon tegen de muur
Henk: “Aslan kwam bij mij werken op de dtp-afdeling. We ontwerpen documenten zoals brochures of visitekaartjes. Als je met computers werkt, gaat er wel eens wat mis. Ik merkte aan Aslan dat hij dat heel moeilijk vond. Hij hield zich in op de drukkerij. Maar toen hij een keer een nieuwe telefoon had, hoorde ik dat hij thuis zijn oude telefoon tegen de muur had gegooid.” Aslan grinnikt. “Jij was heel duidelijk naar mij: op de drukkerij mocht ik geen dingen stuk maken.” Henk knikt. “Dat was een grens en die accepteerde je ook. Ik vond het erg leuk om jou te begeleiden omdat je al ervaring had met het werken in de drukkerij. We deelden de liefde voor het vak. Ik moest in de begeleiding van jou steeds zoeken naar de balans: niet te veel uitdaging, maar ook niet te weinig. Toen je binnenkwam, was je erg onzeker. Ik heb je langzamerhand zien groeien. Dat ging in een golvende lijn, met ups en downs. Ik gunde het je zo ontzettend dat je het leven anders zou gaan ervaren.”
Photoshop
Tijdens zijn het werkervaringstraject leert Henk aan Aslan de beginselen van het beeldbewerkingsprogramma Photoshop. Aslan blijkt er talent voor te hebben. Henk: “Het was ontzettend leuk om te zien hoeveel plezier Aslan erin had. Hij pakte het heel snel op en ging er verder mee puzzelen. Hij volgde zelfstandig wat trainingen van Photoshop en werd steeds beter. Uiteindelijk werd een afbeelding van hem zelfs gepubliceerd in het officiële Photoshopmagazine. We waren allemaal supertrots op hem.”
Ruimte om te ontwikkelen
Aslan laat enthousiast de gepubliceerde foto zien. “Het was fijn dat ik alle de ruimte kreeg om mijn talenten te ontdekken. De sfeer in dit bedrijf is ontspannen. Doordat ik me op mijn gemak voelde, durfde ik steeds meer.” Hij vertelt openhartig over zijn strijd met de negatieve gedachtepatronen waarvoor hij bij De Hoop hulp kreeg. “Daardoor was ik wisselvallig op de werkvloer. Soms ging ik op mijn tenen lopen, omdat ik te veel van mezelf verwachtte. Dan flipte ik weer en werd ik snel boos. Henk en ik begrepen elkaar niet altijd, maar hij heeft veel geduld met mij gehad. Ik kreeg alle ruimte om op mijn eigen tempo stappen te zetten. Door het vertrouwen dat Henk in mij had, groeide mijn zelfvertrouwen ook. Niet alleen als dtp’er, maar ook als mens in het dagelijks leven. Henk is een bee tje als een vader voor mij. Ik voelde me al heel snel vertrouwd bij hem.” Henk moet even slikken als hij Aslan dit hoort zeggen. “Dat is een groot compliment. Het is prachtig om te zien hoe jij je hebt ontwikkeld.”
"Het is prachtig om te zien hoe jij je hebt ontwikkeld.” – Henk
Leven in de werkelijkheid
Tijdens zijn werkervaringstraject en de gesprekken bij De Hoop leerde Aslan ook God beter kennen. Hij ontdekte dat hij veel dingen over God dacht die niet klopten. “Ik was steeds bang dat God mij zou straffen als ik iets fout deed. Ik had een hele verzameling van verzonnen gedachtes en ideeën. Bij De Hoop ben ik gaan leven in de werkelijkheid en heb ik stukje bij beetje mijn fantasie-ideeën losgelaten. Mijn begeleider bij De Hoop gaf mij het boek Jezus Feit of fictie, dat hielp mij enorm. Ook vond ik een fijne kerk. Tegenwoordig heb ik een eigen relatie met God in de werkelijkheid.”
Oase-momenten
Aslan: “Ik vind het leven soms nog steeds erg moeilijk. Dit blijft een worsteling voor mij. Af en toe heb ik hier nog therapie voor. Ademhalingsoefeningen helpen mij bijvoorbeeld. Het grote verschil is dat ik nu kan kiezen. Ik kan ervoor kiezen om geleefd te worden door mijn emoties of om zelf de regie te houden. Mijn basis is Jezus. Hij is echt en Hij is goed. Daar kom ik altijd bij terug. Zulke momenten noem ik mijn ‘oase-momenten’. In die ogenblikken ervaar ik wie God echt is. Ik zie Hem scherp en ik besef hoe God mij ziet. Zo’n oase-moment helpt me dan later door vele zware dagen heen.”
Met pensioen
Toen de dag aanbrak dat Henk met pensioen ging, vond Aslan dat erg spannend. “Tegelijkertijd is dat ook heel goed voor mij geweest,” vertelt hij tegen Henk. “Ik kon niet meer op jou leunen, maar moest meer op eigen benen staan. Door die ervaring ontdekte ik dat ik dat kon.” Henk: “Ik wist dat je het kon! Ik ben zo blij dat jij niet meer aan jezelf twijfelt. Je weet nu dat jij je vak verstaat.” Hij kijkt Alsan ontroerd aan. “Aslan heeft veel moeilijke gevechten gehad in zijn leven. Waar een ander zou afhaken, houdt hij vol. Dwars door alles heen blijft hij doorzetten en houdt hij zich vast aan God. Een aantal jaar geleden ging ik zelf door een erg moeilijke periode heen. Mijn geloof kreeg toen een flinke knauw. Bij Aslan zag ik toen hoe je midden in je lijden en je verdriet God kunt blijven vasthouden. Dat heb ik van hem geleerd.”
Dit artikel verscheen in magazine Hoop, editie december 2023.